काठमाडौं । तामाङ समुदायको मौलिक बाजा र सांस्कृतिक सम्पदा भनेको डम्फु हो। यस बाजाले तामाङ समुदायको इतिहास, कला, र परम्परालाई प्रतिनिधित्व गर्छ। डम्फु तामाङ समुदायको जीवनशैलीको अभिन्न अङ्ग मात्र नभएर, तामाङहरूको पहिचान र सांस्कृतिक गौरवको प्रतीक हो। यसै सन्दर्भमा हरेक वर्ष आयोजना गर्न खोजिएको ‘डम्फु साँझ’ नामक सांगीतिक कार्यक्रम तामाङ समुदायको कला, संगीत, र संस्कृतिको संरक्षण र प्रवर्द्धन गर्ने एउटा महत्त्वपूर्ण मञ्च हो। दोस्रो डम्फु साँझ असोज १२ गते दरबारमार्गस्थित लिक्विड लाउन्ज एन्ड बारमा हुने भएको छ, जसले तामाङ सभ्यताको मौलिकता र सांस्कृतिक महत्त्वलाई पुनः उजागर गर्नेछ।
‘ह्याङला डम्फु ह्याङला शान, चुनोन ह्याङला तामाङ पहिचान’ भन्ने नाराको साथ आयोजना गरिने यस कार्यक्रममा तामाङ समुदायको मौलिक बाजा डम्फु र यससँग जोडिएको सांगीतिक परम्परालाई विश्वभर पुर्याउने उद्देश्य राखिएको छ। डम्फु साँझको आयोजक ल्हास्सो म्युजिकल ब्यान्डले तामाङ समुदायको बाजा डम्फु र टुङ्नाको संयोजनमा लोक गीतहरूलाई आधुनिक रूपमा प्रस्तुत गर्ने योजना बनाएको छ। यो कार्यक्रम तामाङहरूको सांस्कृतिक धरोहर र पहिचानलाई जोगाउन तथा यसलाई नयाँ पुस्तामा हस्तान्तरण गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्ने विश्वास गरिएको छ।
डम्फु साँझको मुख्य आकर्षण तामाङ समुदायका प्रख्यात गायक तथा संगीतकार विश्व दोङको ब्यान्डले प्रस्तुत गर्ने लाइभ प्रस्तुति हो। गायक दोङले तामाङ समुदायका मौलिक बाजाहरूमा आधारित ऐतिहासिक गाथा बोकेका गीतहरू प्रस्तुत गर्नेछन्। उनका गीतहरूले तामाङ समुदायको सांस्कृतिक सम्पदालाई जीवन्त राख्दै त्यसलाई नयाँ रूप दिन्छन्। दोङको शब्दमा, “हाम्रो उद्देश्य भनेको तामाङ सभ्यताको विकास गरेर यसको महत्त्वलाई संसारभर पुर्याउनु हो। हामीले मौलिक गीत, संगीत र बाजाको माध्यमबाट आफ्नो अस्तित्व र पहिचानलाई कायम राख्न चाहन्छौँ।”
तामाङ समुदायको सांगीतिक परम्परामा डम्फु प्रमुख स्थानमा रहन्छ। यो बाजाले सामूहिक भावनालाई उजागर गर्दै समुदायलाई एकताको सूत्रमा बाँध्ने काम गर्दछ। डम्फुको ताल र स्वरले तामाङ समुदायको जीवन र प्रकृतिसँगको सम्बन्धलाई दर्शाउँछ। यो साँझमा प्रस्तुत गरिने गीतहरू र तालहरूले तामाङहरूको सांस्कृतिक सम्पदाको संरक्षण मात्र नभएर, उनीहरूको पहिचान र मौलिकतालाई पनि सम्मान गर्नेछन्।
डम्फु साँझको अर्को विशेष आकर्षण गायिका सुमिना लो र सुनिता गोलेको प्रस्तुति हुनेछ। यी गायिकाहरूले तामाङ समुदायको लोक संगीतलाई नयाँ रूप दिएर प्रस्तुत गर्दै आएको इतिहास छ। सुमिना लोले आफ्नो मौलिक शैलीमा पुराना तामाङ गीतहरूलाई आधुनिक लयमा प्रस्तुत गरेकी छन् भने सुनिता गोलेले आफ्नो आवाजमार्फत तामाङ सभ्यताको सौन्दर्यलाई प्रस्तुत गर्ने प्रयास गर्दै आएकी छन्।
यस कार्यक्रमलाई तामाङ समुदायको पहिचान र एकताको मञ्चको रूपमा लिइएको छ। यो साँझमा तामाङ संस्कृतिको विविध पक्षलाई उजागर गर्न विभिन्न प्रस्तुतिहरू गरिनेछन्। यसले तामाङ समुदायका कलाकारहरूलाई आफ्नो कला प्रदर्शन गर्ने मञ्च प्रदान गर्न मात्र नभएर, तामाङ भाषा, संस्कृति, र इतिहासप्रतिको गर्वको भावना उजागर गर्नेछ।
कार्यक्रमको औपचारिक उद्घाटन बागमती प्रदेशका मुख्यमन्त्री बहादुर सिंह लामाले गर्नेछन्। यससँगै उपस्थित दर्शकहरूले तामाङ सभ्यता र सांस्कृतिक धरोहरबारे गहिरो जानकारी प्राप्त गर्ने अवसर पाउनेछन्। आयोजकहरूले यो कार्यक्रमले तामाङ समुदायको एकताको भावना सुदृढ गर्ने र सांस्कृतिक धरोहरको प्रवर्द्धनमा ठूलो योगदान पुर्याउने आशा राखेका छन्।
डम्फु साँझले तामाङ समुदायको सांस्कृतिक पहिचानलाई विशेष महत्व दिएको छ। तामाङ संस्कृति र सभ्यताको जगेर्ना गर्दै त्यसलाई अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चमा पुर्याउने यो प्रयास तामाङ समुदायको सांस्कृतिक महत्वलाई अझ प्रखर बनाउनेछ। डम्फु बाजा मात्र एक सांगीतिक साधन नभएर तामाङहरूको जीवन दर्शन र समुदायसँगको सम्बन्धको प्रतीक हो। तामाङ संस्कृतिमा डम्फुको प्रयोग नृत्य, उत्सव, र सांस्कृतिक कार्यक्रमहरूमा हुन्छ।
डम्फु साँझ जस्ता कार्यक्रमहरूले सांस्कृतिक सम्पदाको संरक्षण मात्र नभएर, नयाँ पुस्तालाई आफ्नो संस्कृतिप्रति गर्वको भावना जगाउन मद्दत गर्छन्। तामाङ समुदायले आफ्नो मौलिकता र पहिचानलाई जीवन्त राख्नका लागि यस्तो कार्यक्रमहरू आयोजना गरिरहनु पर्छ भन्ने गायक दोङको विश्वास छ। उनले भनेका छन्, “कोरोनाका कारण केही वर्ष रोकिएको कार्यक्रमलाई अब हरेक वर्ष नियमित रूपमा आयोजना गर्ने लक्ष्य छ।”
यस सांस्कृतिक कार्यक्रममा तामाङ समुदायसँग मात्र नभई अन्य समुदायका दर्शकहरूलाई पनि तामाङ सभ्यताको सुन्दरता र महत्त्वको जानकारी गराउने प्रयास गरिनेछ। आयोजकहरूको भनाइमा, डम्फु साँझले तामाङ समुदायको कला, साहित्य, र सभ्यता प्रवर्द्धन गर्दै सांस्कृतिक पर्यटनलाई पनि प्रोत्साहन गर्नेछ।
यसले तामाङ समुदायका नवोदित कलाकारहरूलाई आफ्नो प्रतिभा प्रस्तुत गर्ने मञ्च प्रदान गर्नेछ भने प्रतिष्ठित कलाकारहरूको अनुभव र ज्ञानले नयाँ पुस्तालाई प्रेरित गर्नेछ। कार्यक्रमले तामाङ समुदायको मौलिक संगीत र बाजालाई नयाँ पुस्तामा हस्तान्तरण गर्न र यो धरोहरलाई जोगाउन सशक्त भूमिका खेल्नेछ।
डम्फु साँझले तामाङ समुदायलाई आफ्नो इतिहास, संस्कृति, र सभ्यताको पुनर्मूल्यांकन गर्न प्रेरित गर्नेछ। यसले तामाङहरूको सामाजिक, सांस्कृतिक, र धार्मिक परम्परालाई आधुनिक समाजमा प्रासंगिक बनाउने प्रयास गरेको छ। तामाङ समुदायको इतिहास र सभ्यताको संरक्षण र प्रवर्द्धनमा यो कार्यक्रम महत्त्वपूर्ण कडी बन्ने विश्वास गरिएको छ।
डम्फु साँझले तामाङ समुदायको सांस्कृतिक महत्त्वलाई उजागर गर्दै त्यसलाई विश्वव्यापी मञ्चमा पुर्याउने एक उत्कृष्ट पहल हो। तामाङ समुदायको लोक संगीत, कला, र सभ्यताको संरक्षकको रूपमा डम्फु साँझको आयोजना तामाङ संस्कृति र पहिचानको संरक्षणमा महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्याउनेछ।
